İhtilal, Darbe ve Muhtıra kavramları üzerine.
Muhtıra, kelime olarak hatırlatma anlamına gelir. Birinci anlamı, bir ülke yönetiminin diğer bir ülke yönetiminin dikkatini çekici ve uyarıcı içerikte (diplomatik) yazı. İkinci anlamı, bir ülke yönetiminin sosyal ekonomik çoğunlukla da siyasal istikrarsızlığa düşmesi ve bu istikrarsızlığın devamlılık (kronikleşme) eğiliminin görülmesi durumunda ülke askeri yönetiminin halihazırdaki siyasal yönetime karşı uyarıcı içerikte yazı göndermesi.
Darbe, bir ülke yönetiminin siyasal ve ekonomik açıdan istikrarsızlığa düşmesi ve ulusal birliğin tehlikeye düşmesi iddiasıyla ülkenin silahlı kuvvetlerinin halihazırdaki yönetimi re’sen / zorla / baskı ile veya farklı demokratik mekanizmaları dolaylı olarak kullanarak ele almasıdır.
İhtilal / Devrim ise, herhangi bir ülke yönetiminin gerek birlik ve bütünlüğü sağlamada aciz kalması, gerek halka karşı zulmetmesi, karşısında öne çıkan bir kişi veya gurup veya kitle öncülüğünde halkın söz konusu yönetimi alaşağı etmesidir. İhtilal veya devrim gücünü tabandan (halktan) almasından dolayı sonrasında çok köklü ve sağlıklı düzenleri getirmektedir. Dönem sonunda ortaya konulan hukuksal düzenlemeler bu yönüyle daha demokratik ve katılımcı olmaktadır. Sırf bu yönüyle bazı düşünür ve bilim adamları 61 anayasasının demokratikliğine atıfta bulunarak bu hareketin ihtilal oluğunu ileri sürseler bile halihazırda o dönemde yaşananlar ve belgeler bu hareketin tam anlamıyla halktan kaynak aldığını söylemek hayli iddialı olur. Bu anlamda yakın Türk siyasal hayatında hiç ihtilal olmamıştır. (daha&helliip;)