“Oba”lılarla”Cenik”lilerin bütünleştiği yer

Arşiv kayıtlarına göre, 1455’te, Canik-i Bayram veya Ordu kazası’nın sınırları, bu günkü il sınırlarımızdan biraz farklıydı. Fatsa’nın hemen doğusunda denize dökülen Bolaman çayını ve bu günkü Çatalpınar, Kabataş ve Aybastı ilçelerinin batı sınırlarını takiben Kelkit vadisine inen hat Ordu kazasının batı sınırını teşkil ediyordu. Kelkit vadisiyle çevrili olan yöre, Güneyde Reşadiye (İskefsir) ve Mesudiye (Milas) doğuda ise bu gün Giresun’un Ordu’ya komşu olan ilçe ve bucaklarını içine alıyor, yani Giresun’un doğu varoşlarına kadar uzanıyordu.

Kuzeyde Karedeniz doğal sınırı ile çevrili olan Ordu yöresi, eski Türk hayatı için gerekli olan yaylak (oba) ve kışlakları (cenik) ihtiva eden tabii, sosyo-ekonomik ve kültürel bir bütünlüğe sahipti.

Yazlakta yaşayanlar (obalı), ile, kışlakta yaşayanlar (cenikli)  Karadeniz sahillerinde eskiden sayıları az olan kıyı şehirlerinde buluşurlar ve ticaret yaparlarmış. Bu tarihsel süreç içerisinde obada yaşayanlar kış aylarında cenike indikçe cenik’in rahatlığını yaşaya yaşaya, cenike yerleşmeye başlamışlardır. Yerleşik nüfus arttıkça Ünye, Fatsa, Ordu gibi şehirler büyümeye başlamıştır. Cenikte yaşayanlar ticarette ağırlıklı olarak satıcı olduklarından ekonomik kalkınma cenik lehine gelişmiştir. Bu süreç oba’dan cenik’e olan yerleşme akışını daha da hızlandırmıştır. Bu yerleşme süreci, halen de devam etmektedir.

Yüzyıllardır obalılar, cenik için potansiyel bir müşteri olmuşlardır. Hızlı değişimin yaşandığı Dünyada ve özellikle Türkiyemizde, son yıllarda gelişen yayla turizmiyle artık cenik ya da cenikliler obalılar için mevsimlik te olsa potansiyel müşteri konumuna gelmişlerdir.

Bu değişim aslında oba ve obalılar için bir dönüm noktası olmaktadır. Obalının alım gücü ve refahı gelişmeye başlamakta, yazın obaya (yaylaya) çıkan cenikliler de oba yollarının ve obanın gelişmesine katkıda bulunmaktadırlar.

On yıl gibi çok yakın bir zaman sürecinde, yabancı filmlerde özlemini çektiğimiz asfalt kaplı köy yolları gerçekleşecek, yollar geliştikçe metrekareye düşen insan yoğunluğu obalara doğru yayılacaktır. Bu süreç öncelikli olarak yazlık ve yayla evi şeklinde başlayacak ve daha sonra buralarda şehrin kalabalığı, stresi, kirliliği, ve gürültüsünden kaçan orta yaş üstü insanlar için ideal yerleşim yerleri haline gelecetir.

Bu aşamada bu günden net olarak görülmese dahi, oba ile cenik’in sıkı ilişkisi ve kaynaşması önümüzdeki on yıl içinde netleşecektir. En uzak yaylaya bile bir saatte rahatlıkla gidilebilir hale gelecektir. Oba ve Cenik’teki şenlikler bu etkileşimin ve bütünleşmenin hızlandıranı olacaktır.

14-15 Temmuz Fatsa ve Çevresini Kalkındırma Kurultayı ve 21-22 Temmuz I. Çınar Festivali ya da şenliği, bu bütünleşmelerden ilkeri oluşturacaktır.

Etiketler: , , , , , , , ,